Uchroń się przed insulinoopornością i współistniejącymi chorobami

Uchroń się przed insulinoopornością i współistniejącymi chorobami

Insulinooporność nie jest uznana jako choroba. Jest to stan, w którym organizm przestaje prawidłowo reagować na insulinę. Zmniejsza się wówczas wrażliwość tkanek na działanie insuliny pomimo prawidłowego lub też podwyższonego poziomu glukozy we krwi. Warto przy tym wyjaśnić, iż insulina jest hormonem produkowanym przez trzustkę i odpowiada za kontrolę poziomu glukozy we krwi. W związku z tym, iż tkanki coraz słabiej reagują na działanie insuliny, w konsekwencji prowadzi to do wysokiego stężenia glukozy we krwi. Intensywna produkcja insuliny z biegiem czasu hamuje możliwości trzustki. Narząd ten przestaje nadążać z produkcją dużych ilości insuliny i zaczyna brakować tego hormonu, a poziom glukozy we krwi coraz częściej i intensywniej wzrasta. Na rozwój insulinooporności wpływ ma wiele różnego rodzaju czynników. Wśród nich można wymienić czynniki genetyczne, brak lub niską aktywność fizyczną, nieprawidłowe nawyki żywieniowe oraz częsty stres. Niestety liczba osób dotkniętych insulinoopornością wciąż wzrasta.

Objawy insulinooporności

Wśród pierwszych objawów wyróżnia się znaczący wzrost masy ciała, zwiększony apetyt wraz z napadami „wilczego głodu” często również pojawiający się tuż po posiłku. Częstymi objawami są także wzmożony apetyt na słodkie produkty, częste zmęczenie oraz senność, jak również nadmierna potliwość. Insulinooporność nie jest określana jako choroba, jednakże jest w stanie doprowadzić do różnego rodzaju innych uciążliwych schorzeń. Wśród nich wymienia się otyłość brzuszną, nadciśnienie tętnicze, zespół policystycznych jajników, zaburzenia gospodarki lipidowej, a także niealkoholowe stłuszczenie wątroby. Insulinooporność zwiększa ryzyko zawału serca, miażdżycy oraz udaru mózgu. Przede wszystkim jednak stan ten może doprowadzić do pojawienia się cukrzycy typu 2.

Prawidłowa dieta w insulinooporności

Kluczowym elementem w zapobieganiu oraz leczeniu insulinooporności jest prawidłowe odżywianie. Dodatkowo taka zdrowo skonstruowana dieta zmniejsza ryzyko chorób współistniejących na przykład otyłości czy ciśnienia tętniczego i innych. Celem dietoterapii jest zachowanie prawidłowego poziomu glukozy we krwi jak również insuliny i lipidów. Podstawą jest także dążenie do utrzymania prawidłowej masy ciała. Poza zasadami zdrowego odżywiania, na które składają się: regularne posiłki i nawadnianie organizmu istotne jest spożycie produktów o niskim indeksie glikemicznym. Dla wyjaśnienia indeks glikemiczny świadczy o tym, w jakim czasie po spożyciu posiłku wzrasta poziom glukozy we krwi. W związku z tym produkty o wysokim indeksie glikemicznym spowodują znaczny wzrost stężenia glukozy we krwi co nie jest korzystne w insulinooporności i cukrzycy. Produkty są podzielone na te, które mają wysoki indeks glikemiczny oraz na te o niskim indeksie glikemicznym (IG) jednakże istnieje jeszcze kilka czynników, które mają wpływ na zmianę IG i warto się z nimi zapoznać. Wzrost IG powoduje obróbka termiczna warzyw i owoców, zbyt długie gotowanie kaszy, ryżu, makaronów, a także mocno dojrzały owoc lub warzywo będą miały wyższy IG.

Wśród zaleceń żywieniowych jakie należy włączyć w styl życia mówi się między innymi o zwiększonym spożyciu błonnika. Zawarty jest między innymi w produktach zbożowych, warzywach, owocach, nasionach i orzechach. Jego obecność jest istotna ponieważ zmniejsza ryzyko pojawienia się cukrzycy, obniża poziom cholesterolu we krwi, daje uczucie sytości, a co najważniejsze wpływa na zmniejszenie poziomu glukozy we krwi. Dodatkowo błonnik jest w stanie wspomóc usunięcie z organizmu trójglicerydów, które uwalniają wolne kwasy tłuszczowe powodujące insulinooporność. Do jadłospisu należy włączyć 5 porcji warzyw i owoców każdego dnia. Poza wspomnianym błonnikiem są one źródłem cennych witamin i minerałów, a przy tym niskokalorycznymi produktami. Ważne jest, aby warzywa i owoce spożywać w większości surowe ponieważ obróbka termiczna jak już wspomniano zwiększa ich indeks glikemiczny. Należy zrezygnować ze słodyczy oraz mocno przetworzonej żywności, która nie zawiera żadnych składników odżywczych. Z węglowodanów należy ograniczać spożycie pieczywa pszennego, klusek czy też pierogów. Dodatkowo smażenie należy zastąpić duszeniem, pieczeniem lub gotowaniem. W jadłospisie powinny być obecne pełnoziarniste produkty zbożowe natomiast z mięs należy wybierać te chude rodzaje, a wyeliminować tłuste, czerwone mięso oraz podroby. W insulinooporności sprawdzi się także dieta przeciwzapalna i należy pamiętać, że nieodłącznym elementem do poprawy zdrowia są aktywność fizyczna, odpoczynek, odpowiednia ilość i dobra jakość snu oraz niwelowanie stresu.

Autorka: Kinga Karoń – wykładowca dietetyki w Akademii Dietetyki

 

Interesujesz się zagadnieniami związanymi z insulinoopoornością? Chciałabyś / chciałbyś poszerzyć znajomość tego tematu? Zapoznaj się z naszym dwudniowym szkoleniem poświęconym "Żywieniu w chorobach tarczycy i insulinooporności".

Literatura:

Matulewicz N., Karczewska-Kupczewska M.: Insulinooporność a przewlekła reakcja zapalna. Postępy Hig Med. Dosw (online), 2016; 70; 1245-1257.

Kowalska H., Lenart A., Marzec A., Kowalska J., Samborska K., Żebrowska A.: Wykorzystanie produktów prozdrowotnych i suplementów diety w insulinooporności. Postępy techniki przetwórstwa spożywczego 2/2017, (4) 46-55.

Suliburska J., Kuśnierek J.: Czynniki żywieniowe i pozażywieniowe w rozwoju insulinooporności. Wybrane problemy kliniczne. Forum Zaburzeń Metabolicznych 2010, tom 1, nr 3, 177-183.